Bilim Sözlüğü

Maddenin kimyasal özelliklerini taşıyan en küçük parçacık. Çekirdek (proton+nötron) ve etrafındaki elektronlardan oluşur. Yunanca 'bölünemez' anlamına gelir ama ironik şekilde bölünebilir! ⚛️

Evrenin yaklaşık 13.8 milyar yıl önce sonsuz küçük ve sıcak bir noktadan genişlemeye başlamasıyla oluştuğunu öne süren teori. Ama aslında 'patlama' değil, 'genişleme' daha doğru bir tanım!

Işık ve maddenin hem dalga hem de parçacık özelliği göstermesi. Kuantum fiziğinin en garip özelliklerinden biri. Schrödinger bile kafa karıştı! 🌊

Dalga kaynağının hareketine bağlı olarak frekansın değişmesi olayı. Ambulans size yaklaşırken sesi tiz, uzaklaşırken bas duyulur. Evrenin genişlediğini de bu sayede (Kızıla Kayma) anladık! 🚑

Bir sistemdeki düzensizlik ölçüsü. Termodinamiğin ikinci yasasına göre her zaman artar. Odanızın sürekli dağılmasının bilimsel açıklaması!

Işığın bir metale çarpması sonucu elektronların yüzeyden fırlaması olayı. Einstein bununla Nobel kazandı. Güneş panelleri bu prensiple çalışır! ☀️

Kütleçekim kuvvetini taşıdığı düşünülen hipotetik parçacık. Henüz gözlemlenmedi ama teorik olarak var olması gerekiyor. Kuantum fiziğinin en yaramaz çocuğu!

Stephen Hawking'in öngördüğü teoriye göre kara deliklerin zaman içinde enerji kaybedip buharlaşması. Kara delikler ölümsüz değilmiş!

Parçacıklara kütle kazandıran Higgs alanının kuantum titreşimi. 2012'de CERN'de keşfedildi. Medyada 'Tanrı Parçacığı' diye anılır ama fizikçiler bunu sevmez!

Kara deliğin çevresindeki 'geri dönüşü olmayan nokta'. Bunu geçtikten sonra kaçış imkansız. Evrenin tek yönlü kapısı! 🚪

Evrenin yaklaşık %27'sini oluşturan ancak ışık yaymadığı için doğrudan gözlemlenemeyen gizemli madde türü. Varlığını sadece kütleçekimsel etkileriyle biliyoruz. Evrenin görünmez iskeleti! 🌌

Proton ve nötronun içindeki temel parçacıklar. 6 çeşidi var: up, down, charm, strange, top, bottom. İsimler fizikçilerin eğlendiğinin kanıtı! 😄

Neredeyse kütlesiz, elektrik yüksüz parçacık. Her saniye trilyonlarcası vücudunuzdan geçiyor ama hiç fark etmiyorsunuz. Evrenin hayaleti! 👻

Fiziksel olarak anlamlı en küçük mesafe: 1.6 × 10^-35 metre. Bundan daha küçük mesafelerde uzay-zaman kavramı çöker. Evrenin 'pikseli'!

Kuantum süperpozisyonunu açıklamak için kurgulanan ünlü düşünce deneyi. Kutu açılana kadar kedi hem ölü hem canlıdır. Merak kediyi öldürür mü? Kuantum dünyasında emin değiliz! 🐱

Bazı malzemelerin çok düşük sıcaklıklarda elektrik direncini tamamen kaybetmesi. Manyetik ray trenlerde kullanılıyor. Geleceğin teknolojisi! 🚄

Einstein'ın görelilik teorisine göre hareket eden nesneler için zamanın yavaşlaması. GPS uyduları bu etkiyi hesaba katmazsa 10 km hata yapar!